اسلام آباد۔ 4 جون (اے پی پی) نائب وزیراعظم اتے وزیر خارجہ سینیٹر محمد اسحاق ڈار آکھیے جو پاکستان اپݨے دفاع دا حق استعمال کریندے بھارتی جارحیت دا جواب ݙتا، بلاول بھٹو زرداری دی سربراہی وچ وفد پاکستانی موقف اجاگر کرݨ کیتے ٻاہرلے ملک دورے تے ہے، پاکستان موثر انداز وچ حقائق دنیا دے سامݨے رکھئن، عالمی برادری پاکستان دی سفارتی کوششاں دی تعریف کیتی اے، بھارت اتے پاکستان وچال ملٹری ٹو ملٹری افہام و تفہیم اتے جنگ بندی برقرار اے، بھارتی قیادت دی طرفوں ملک دے اندرلے مسئلیں بشمول بہار وچ آئندے انتخابات دے پیش نظر سیاسی بیان بازی کشیدگی کوں ہوا ݙیندی پئی اے، پاکستان جولائی وچ اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل دی صدارت سنبھلیسی۔ پریس کانفرنس نال خطاب کریندے ہوئیں انہاں آکھیا جو روس وچ وفد پاکستان دا مقدمہ پیش کرݨ کیتے بھیجیا ڳئے، اڄوکی کشیدگی دے دوران ترکیہ پاکستان نال مثالی تعاون کیتا۔ انہاں آکھیے وزیر اعظم اعلیٰ سطحی وفد دے رلے مختلف ملکاں دے دورے کیتے۔ نائب وزیر اعظم آکھیے ݙوہیں ملکاں وچال ہک ہور تصادم دا امکان پرے لڳدے تے اساکوں چوکنا رہݨا چا ہیدے۔ انہاں آکھیے ݙوہیں فریقاں وچال طے شدہ ”ٹائم لائن گول پوسٹس“ تے عمل درآمد کیتا ڳئے جئیں نال مقصد دے خلوص یا سنجیدگی دا پتہ چلدے۔ نائب وزیر اعظم محمد اسحاق ڈار بھارتی وزیر اعظم نریندر مودی اتے وزیر دفاع دے انہاں بیاناں دا ذکر کیتا جنہاں وچ اڄوکی مخاصمت کوں ”صرف ہک ٹریلر“ قرار ݙتا ڳئے۔ انہاں چتاوݨی ݙتی جو سیاسی بیان بازی ہݨ وی جاری اے اتے ایندیاں اندرلیاں وجوہات تھی سڳدن۔ نائب وزیراعظم آکھیے کاش احساس غالب تھیوے، اساں دنیا کوں ݙس ݙٹے اساں امن پسند ہیسے اتے اساݙی توجہ معاشی بحالی تے مرکوز اے تے وقار، خودمختاری اتے علاقائی سالمیت کوں اولین ترجیح حاصل اے اتے اے جو کوئی وی جھیڑا غیر متوقع طور تے ودھ سڳدے۔ نائب وزیر اعظم اتے وزیر خارجہ ایں ڳالھ دا اعادہ کیتا جوپاکستان ڳالھ مہاڑ خاص طور تے انسداد دہشت گردی تے مذاکرات کیتے تیار اے انہاں بھارت دے سخت موقف خاص طور تے بھارتی وزیر خارجہ دے ایں بیان تے تنقید کیتی جو بھارت صرف دہشت گردی تے مرکوز ڳالھ مہاڑ وچ شامل تھیسی۔ نائب وزیر اعظم محمد اسحاق ڈار آکھیے اساں پہلے ہی پاکستان وچ بھارتی ایجنسیاں دے ملوث تھیوݨ کوں بے نقاب کر چکیوں بھارت دی سرحداں دے اندر آزادانہ نقل و حرکت پاکستان دے کنٹرول وچ کائنی۔ انہاں اپݨیاں اڄوکی سفارتی مصروفیات خاص طور تے 19 مئی کوں چین دے دورے دا ذکر کیتا جئیں وچ افغانستان متعلق سہ فریقی اجلاس بارے ڳالھ مہاڑ وی شامل ہائی۔ انہاں ترکیہ، ایران، آذربائیجان اتے تاجکستان دے دوریں دے دوران انہاں ملکاں نال مصروفیات دا حوالہ ݙیندے ہوئیں ہک وسیع تر علاقائی رسائی دا وی ذکر کیتا۔ نائب وزیراعظم محمد اسحاق ڈار آکھیے پارلیمانی وفد ٻاہرلے ملک دورے تے ہے تاں جو پاکستان دے موقف کوں اجاگر کیتا ونڄ سڳے، پاکستان موثر انداز وچ حقائق دنیا دے سامݨے رکھئن اتے دنیا پاکستان دی سفارتی کوششاں دی تعریف کیتی اے۔ محمد اسحاق ڈار آکھیے خطے وچ بالادستی دے بھارتی دعوے ہوا وچ اُݙ ڳئن، بھارتی الزاماں اتے جارحیت دے معاملے تے چین پاکستان دی بھرپور حمایت کیتی جݙاں جو اڄوکی کشیدگی دے دوران ترکیہ وی پاکستان نال مثالی تعاون کیتا۔ انہاں آکھیے اساݙا دورہ ایران خاص طور تے مثبت ہئی، ݙوہیں ملکاں ݙو طرفہ تجارت کوں 10 ارب ڈالر تئیں ودھاوݨ اتے خطے وچ امن برقرار رکھݨ تے اتفاق کیتا۔ پاکستانی وفد ایران دے سپریم لیڈر آیت اللہ علی خامنہ ای نال وی ملاقات کیتی جنہاں پاکستان دے علاقائی استحکام اتے مسئلہ کشمیر دے حل دیاں کوششاں دی حمایت دا اظہار کیتا۔ انہاں آکھیے آذربائیجان پاکستان وچ 2 ارب ڈالر دی سرمایہ کاری شروع کرݨ تے اپݨے موقف دا اعادہ کیتے جݙاں جو کثیر الجہتی تعاون، علاقائی سالمیت اتے علاقائی رابطیں دے منصوبیں بشمول ٹرانس افغان ریلوے اتے پشاور کابل ہائی وے تے ڳالھ مہاڑ جاری اے۔ نائب وزیر اعظم اتے وزیر خارجہ ہک سوال دے جواب وچ سندھ طاس معاہدے تے بھارت دے موقف تے تنقید کریندے نویں دلی دی طرفوں معاہدے تے ݙوجھا واری مذاکرات کرݨ دے دباؤ کوں بین الاقوامی قوانین دی خلاف ورزی قرار ݙتا۔ انہاں آکھیے پاکستان اتے بھارت دے وچال گزریل ترائے سالاں توں خط و کتابت جاری ہائی جو ایں معاہدے تے نظرثانی اتے ڈوجھی واری مذاکرات دی لوڑھ ہے، اساکوں بھارت دی طرفوں آخری خط 8 اپریل کوں ملیا ہئی تے ایندا جواب 8 مئی کوں آوݨا ہئی جو اساں ݙوہیں ملکاں وچال کشیدگی وچ ودھارے باوجود ویلھے تے ݙتا ہئی ۔ انہاں آکھیے ایں معاہدے کوں یکطرفہ طور تے معطل نی کیتا ونڄ سڳدا، انہاں آکھیے ایجھے کہیں وی عمل کوں جنگ دی کارروائی تصور کیتا ویسی۔ ہک ٻئے سوال دے جواب وچ انہاں آکھیے سعودی عرب اتے متحدہ عرب امارات اڄوکی کشیدگی کوں گھٹ کرݨ وچ ”فعال کردار“ ادا کیتا۔ محمد اسحاق ڈار ایں ڳالھ تے زور ݙتا پاکستان دیاں سفارتی کوششاں کوں بین الاقوامی سطح تے تسلیم کیتا ڳئے، 23 اپریل توں 11 مئی تئیں اساں دنیا دے سامݨے اپݨا موقف بیان کیتا اتے اساݙا بیانیہ غالب ہئی، ایف سولہ کوں مار سٹݨ سودھا بھارتی دعوے بے نقاب تھی ڳئے۔ انہاں آکھیے پاکستان جولائی وچ اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل دی صدارت سنبھلیسی جئیں دا مرکزی موضوع ”کثیر جہتی اتے جھیڑیں دے پرامن حل دے ذریعے بین الاقوامی امن و سلامتی کوں ودھارا ݙیوݨا“ اے۔ نائب وزیراعظم آکھیے پاکستان دا جھیڑا شروع کرݨ دا کوئی ارادہ کائںی اشتعال انگیزی دی صورت وچ بھرپور جواب ݙیسوں، اساں کݙاہیں جنگ شروع نی کیتی اساں بھرپور جواب ݙتا۔ انہاں اڄوکی مخاصمت دے دوران چھی بھارتی طیاریں کوں مار سٹݨ دی تصدیق کریندے آکھیے انہاں وچ ترائے توں چار رافیل، ہک ایس یو 30 اتے ہک یو اے وی شامل ہن
