عرفات۔ 5 جون (اے پی پی) پاکستان سودھا دنیا بھر توں لکھاں عازمین حج خمیس دے ڈینھ وقوفِ عرفات ادا کرݨ کیتے کوہِ عرفات، جیں کوں جبل الرحمہ وی آکھیا ویندے، تے جمع تھئے جیڑھی جو حج دے عروج دی اہم رسم اے۔ “لبیک اللہ اللھم لبیک…” (“میں حاضر ہاں، اے خدا، میں تِیݙی پکار دا جواب ݙینداں”) دے نعرے لیندے ٻہوں سارے نمازیں منیٰ توں عرفات تئیں بساں تے ریل گاݙیاں تے سفر کیتا، مقدس میداناں وِچ بغیر کِہیں رکاوٹ دے سفر کوں یقینی بݨایا ڳئے۔ پاکستان حج مشن عازمین حج کوں مشورہ ݙتے جواو اپݨی روانگی دے مقررہ اوقات تے عمل کرن تاں جو ودھ رش تے شدید گرمی توں بچیا ونڄ سڳے۔ سعودی حکام مقدس جہیں دے درمیان نقل و حرکت دے سارے مرحلیں تے حکومت دے طے کردہ نظام الاوقات تے سختی نال عمل کرݨ تے زور ݙتے۔ اے اجتماع اتحاد تے عقیدت دی عکاسی کریندے جیڑھا جو حج دے ݙینھ تے عازمین خدا دی رحمت دے حصول کیتے دعاواں وِچ مشغول ہوندن۔ سخت موسمی حالات دے پیش نظر سعودی حکومت دی طرفوں جاری کیتیاں ڳئیاں ہدایت تے عمل کریندے حجاج کرام مسجد نمرہ توں اپݨے خیمیں وِچ خطبہ حج سُݨیا۔ امسال خطبہ حج 35 زباناں وِچ نشر کیتا ڳئے تے عالمی سطح تے رسائی کوں یقینی بݨاوݨ کیتے مختلف سوشل میڈیا پلیٹ فارمز تے ڈیجیٹل طور تے نشر کیتا ڳئے۔ عازمین ظہر تے عصر دیاں نمازاں کٹھیاں پڑھ تےعرفات وِچ قیام تے پورا ݙینھ عبادت وِچ گزریسن (غروب آفتاب) دے بعد حجاج کرام مزدلفہ کیتے روانہ تھیسن جِتھاں او مغرب تے عشاء دیاں نمازاں کٹھیاں پڑھسن تے رات کُھلے آسمان تلے گزریسن ۔ حجاج کرام مزدلفہ توں کِنکریاں وی جمع کریندن تاں جو رمی یعنی شیطان کوں سن٘گسار کرݨ دی رسم ادا کیتی ونڄ سڳے۔ مزدلفہ وِچ نماز فجر دی ادائیگی دے بعد حجاج مناسک حج کیتے منیٰ روانہ تھیسن۔ مکہ مکرمہ وِچ پاکستان حج مشن نے تازہ ترین سعودی ہدایت تے عمل کریندے ‘رمی الجمرات’ تے جانوراں دی قربانی کیتے مخصوص رہنما اصولاں دا اعلان کیتے، ہر مکتب 10 ذی الحجہ کوں “رمی” کیتے اوقات مقرر کیتن تے ہر ناظم کوں یقینی بݨاوݨا چاہیدے جو عازمین حج اپݨی مختص جاہ موجب رسم ادا کرن۔ حجاج کرام کوں مشورہ ݙتا ویندے جو او آپݨے ناظم دی نگرانی وِچ گروپس وِچ اڳوں ودھن۔ حجاج 11 ذی الحجہ کوں فجر دی نماز دے بعد “حلق” (سر مناوݨ) یا “قصر” (وال چھوٹے کرݨ) دے بعد حالت احرام توں ٻاہر نکلدن۔ سعودی حکام پاکستانی حجاج دی قربانی دا ویلھا 10 تے 11 ذی الحجہ دی وچلی رات 12:30 وڄے مقرر کیتے۔ حجاج کرام کوں پہلے ݙینھ دی “رمی” ادھی رات توں پہلے مکمل کرݨی چا ہیدی اے۔ ڈائریکٹر جنرل حج عبدالوہاب سومرو “اے پی پی” کوں ݙسائے پاکستانی عازمین حج کیتے جامع سہولتاں دا انتظام کیتا ڳئے، ایں ویلھے 73 فیصد پاکستانی عازمین منیٰ توں ریل گاݙی دے ذریعے سفر کر چُکن جڈاں جو بقایا بساں دے ذریعے عرفات پُڄن، حجاج دی بہبود کوں یقینی بݨاوݨ سانڳے تقریباً 400 میڈیکل تے پیرامیڈیکل افسراں کوں مختلف صحت دے مرکزاں وِچ تعینات کیتا گئے، ایندے وِچ مکہ مکرمہ وِچ ہک مکمل لیس ہسپتال تے 9 ڈسپنسریاں، مدینہ منورہ وِچ ہک ہسپتال تے 2 ڈسپنسریاں شامل ہن۔ انہاں آکھیے صحت دی ݙیکھ بھال دا وسیع نیٹ ورک چووی گھنٹے ہنگامی ݙیکھ بھال تے معمول دیاں طبی خدمتاں ݙیندے۔
