اسلام آباد۔ 26 جون (اے پی پی) قومی اسمبلی آندے مالی سال 2025-26ء کیتے17 ہزار 573 ارب روپے حجم دے وفاقی بجٹ دی کجھ ترامیم نال منظوری ݙے ݙتی۔ بجٹ اچ سرکاری ملازماں دیاں تنخواہواں اچ 10 فیصد جݙاں جو پنشن اچ 7 فیصد ودھارا کیتا ڳئے، تنخواہ دار طبقے کوں ٹیکس اچ واضح ریلیف ݙتا ڳئے، ایف بی آر ٹیکس محصولات دا حجم 14 ہزار 131 ارب روپے جݙاں جو نان ٹیکس ریونیو دا ہدف 5 ہزار 147 ارب روپے مقرر کیتا ڳئے، تنخواہواں اچ موجود تفاوت کوں ختم کریندے ہوئیں اہل ملازماں کوں30 فیصد ڈسپیریٹی ریڈکشن الائونس ݙتا ویسی جݙاں جو مسلح افواج دی ملک اچ سکیورٹی دے خطرات دے دوران سرحداں دے تحفظ کیتے قابل تحسین خدمات دے اعتراف اچ افسراں اَتے سپاہیاں کیتے سپیشل ریلیف الائونس ݙتا ڳئے۔و فاقی وزیر خزانہ سینیٹر محمد اورنگزیب ہک جولائی 2025ء توں شروع تھیوݨ آلے مالی سال کیتے وفاقی حکومت دیاں مالی تجویزاں کوں رو بہ عمل گھن آوݨ اَتے کجھ قوانین اچ ترمیم کرݨ دا “مالی ٻل 2025ء” کوں قومی اسمبلی دی قائمہ کمیٹی دی رپورٹ کیتی ڳئی صورت اچ فی الفور زیر غور گھن آوݨ دی تحریک پیش کیتی۔ ایں دی اپوزیشن دی طرفوں مخالفت کیتی ڳئی۔ ٻل دی پہلی خواندگی دے موقع تے ٻل کوں زیر غور گھن آوݨ دی مخالفت کریندے اپوزیشن دی طرفوں سردار لطیف کھوسہ، بیرسٹر گوہر علی خان، جنید اکبر خان، عاطف خان، عالیہ کامران، امیر سلطان، زرتاج گل وزیر، ملک عامر ڈوگر، شاہدہ اختر علی اَتے ݙوجھے اپوزیشن ارکان آکھیے جو بجٹ اچ زراعت کوں نظر انداز کیتا ڳئے، کفایت شعاری تے توجہ نئیں ݙتی ویندی پئی۔ سرمایہ دار اَتے غریب لوک ݙوہیں طبقات ملک توں ٻاہر وںڄݨ دے خواہشمند ہن۔ پٹرولیم تے کاربن لیوی لاوݨ نال ایندھن مہانگا ہوسی اَتے ملک اچ چیزاں مہانگیاں تھیسن ۔ نکی گاݙیاں تے ڈیوٹیز لاوݨ نال متوسط طبقے دا گاݙی مل گھنݨ دا خواب وی چِکنا چور تھی ڳئے۔ بجٹ اچ ٹیکس تاں لاتے ڳئن اصلاحات دا ذکر کائنی اے ایف بی آر اچ ریفارمز گھن آوݨ دی بجائے ایں دے اختیارات اچ ودھارا کر ݙتا ڳئے۔ ہائی برڈ گاݙیاں دی حوصلہ افزائی کرݨ دی بجائے ٹیکس دا نفاذ درست کائنی ، قابل تجدید توانائی دے شعبے اچ سولر پینلز تے 10 فیصد ٹیکس وی نی ہووݨا چاہیدا ۔ سرکاری ملازماں دیاں بیوہ دی پنشن کوں 10 سال تئیں محدود کرݨ وی درست کائنی ۔ صنعتاں اَتے ایکسپورٹس دے حوالے نال اقدامات کائنی بجٹ اچ معروضی حالات کوں نظر انداز کیتا ڳئے۔ اسد قیصر آکھیا جو اساں رانا ثناء اللہ کوں تجویز ݙتی اے جو فاٹا اَتے پاٹا دے عوام تے ٹیکس نہ لاتے ونڄن ۔ شہریار آفریدی آکھیا جو قبائلی ملک دے دفاع دی فرسٹ لائن اے اتھاں دے آئی ڈی پیز دا سارا کجھ تباہ تھی ڳئے۔ او جݙاں اپݨے گھراں اچ ویندن تاں انہاں توں لینڈ ریونیو دا ریکارڈ منڳیا ویندے جیڑھی زیادتی اے۔ سپیکر مالی ٻل کوں زیر غور گھن آوݨ دے حوالے نال تحریک ایوان اچ پیش کیتی تاں قومی اسمبلی اچ پہلی خواندگی دی کثرت رائے نال منظوری ݙے ݙتی۔ایں دے بعد ایوان اچ ݙوجھی خواندگی دا عمل شروع تھئے تاں سپیکر مالی ٻل دیاں شقاں ہک بعد ݙوجھی ایوان اچ پیش کیتیاں جنہاں تے اپوزیشن دی طرفوں گوہر علی خان، عالیہ کامران، صاحبزادہ صبغت اللہ، مبین عارف، علی سرفراز، شہرام خان، شاندانہ گلزار، خواجہ شیراز محمود، چنگیز احمد خان، علی جدون، حمید حسین، اسامہ میلہ، رانا عاطف اَتے ݙوجھے وفاقی دارالحکومت اسلام آباد اچ جائیداداں دی ٹرانسفر تے ٹیکساں اچ کمی گھن آوݨ، کلائمٹ سپورٹ لیوی، کسٹم دے شعبے اچ اصلاحات، ایف بی آر کوں ڈیجیٹائز کرݨ، کسٹم کمانڈ فنڈ قائم نہ کرݨ، وݙیاں وݙیاں لینڈ کروزر اَتے باریاں گاݙیاں وزراء اَتے سرکاری افسراں توں واپس گھنݨ، کھاوݨ پیوݨ دیاں چیزاں دے درآمدی خام مال تے ٹیکس نہ لاوݨ، درآمدی خام مال تے کسٹم ڈیوٹی اَتے ݙوجھے چارجز گھٹ کرݨ سودھے ݙوجھے امور تے اپݨیاں اپݨیاں ترامیم دے حق اچ دلائل ݙتن۔ وفاقی وزیر خزانہ محمد اورنگزیب اپوزیشن دیاں ساریاں ترامیم دی مخالفت کیتی جیں دی بناء تے قومی اسمبلی اپوزیشن دیاں ساریاں ترمیم مسترد کر ݙتن جݙاں جو وفاقی وزیر خزانہ محمد اورنگزیب دی طرفوں پیش کیتی ڳئی ترامیم کوں باری اکثریت نال منظور کر ڳِھدا ڳئے۔ ہک موقع تے اپوزیشن جݙاں رائے شماری کوں چیلنج کیتا تاں ایوان دے 201 ارکان حکومتی ترمیم دے حق اچ اَتے اپوزیشن دے 57 ارکان ایں دی مخالفت اچ ووٹ ݙتے ایں طرح حکومتی ترامیم دی قومی اسمبلی باری اکثریت نال منظوری ݙے ݙتی۔بعد اچ تحریک دی منظوری دے بعد انڄ فہرست اچ درج ترامیم دی منظوری گھدی ڳئی۔ سینیٹ دی طرفوں بھیجیاں ڳئیاں تجویزاں اچوں کجھ تجویزاں کوں ترمیم دے بعد مالی ٻل دا حصہ بݨایا ڳیا۔ مالی ٻل دی شق وار منظوری دے بعد وزیر خزانہ سینیٹر محمد اورنگزیب ہک جولائی 2025ء توں شروع تھیوݨ آلے مالی سال کیتے وفاقی حکومت دیاں مالی تجویزاں کوں رو بہ عمل گھن آوݨ اَتے کجھ قوانین اچ ترمیم کرݨ دا مالی ٻل 2025ء منظوری کیتے پیش کیتا جیں دی ایوان منظوری ݙے ݙتی۔مالی ٻل موجب چار سال اچ اضافی کسٹم ڈیوٹی مکاوݨ ، پنج سال اچ ریگولیٹری ڈیوٹیز مکاوݨ ، کسٹم ایکٹ 1969 دے پنجویں شیڈول دا پنج سالاں اچ اختتام، کُل 4 کسٹمز ڈیوٹی سلیوز اَتے زیادہ توں زیادہ کسٹم ڈیوٹی دی حد 15 فیصد تئیں گھن آوݨ دی ٹیرف اصلاحات کوں قومی ٹیرف پالیسی 2025-30 دا حصہ بݨایا ویندا پئے جنہاں کوں مرحلہ وار لاگو کیتا ویسی۔ مالی سال 2025-26ء اچ پی آئی اے اَتے روزویلٹ ہوٹل، جینکوز اَتے ڈسکوز جیڑھے کلیدی اثاثیاں دی نجکاری دے عمل کوں مکمل کیتا ویسی۔ ہک نواں کلین فنانسنگ فیسلٹی پروگرام شروع کیتا ویندا پئے جیں دے تحت بینک نکے کساناں کوں بغیر کہیں ضمانت دے ہک لکھ روپے تئیں دے قرضے ݙیسن اے رقم ڈیجیٹل سسٹم دے ذریعے کساناں دے ای والٹس اچ ٹرانسفر کیتی ویسی، ایں سکیم توں ساݙھے 7 لکھ کسان فیدہ چیسن۔مالی سال 2025-26ء کیتے اقتصادی ترقی دی شرح 4.2 فیصد رہݨ دا امکان اے۔ افراط زر دی اوسط شرح 7.5 فیصد متوقع اے۔ بجٹ خسارہ جی ݙی پی دا 3.9 فیصد جݙاں جو پرائمری سرپلس جی ݙی پی دا 2.4 فیصد ہوسی، ایف بی آر دے محصولات دا تخمینہ چودہ ہزار ہک سو اکتی (14,131) ارب روپے اے جیڑھا جواڄوکے مالی سال توں 18.7 فیصد زیادہ اے۔ وفاقی محصولات اچ صوبیں دا حصہ اٹھ ہزار ݙو سو چھ (8,206) ارب روپے ہوسی۔ وفاقی نان ٹیکس ریونیو دا ہدف پنج ہزار ہک سو سنتالی (5,147) ارب روپے مقرر کیتا ڳئے، وفاقی حکومت دی خالص آمدنی 11 ہزار بہتر (11,072) ارب روپے ہوسی۔ وفاقی حکومت دے کُل خرچے دا تخمینہ ستاراں ہزار پنج سو تہتر (17,573) ارب روپے اے جیں وچوں اٹھ ہزار ݙو سو ست (8,207) ارب روپے سود دی ادائیگی کیتے مختص ہوسن۔ وفاقی حکومت دے جاری اخراجات دا تخمینہ سولہ ہزار ݙو سو چھیاسی (16,286) ارب روپے اے، وفاقی حکومت دے سرکاری ترقیاتی پروگرام کیتے ہک ہزار (1,000) ارب روپے دا بجٹ مختص کیتا ڳئے۔ ملکی دفاع دے قومی فرض کیتے ݙو ہزار پنج سو پنجاہ (2,550) ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ سول انتظامیہ دے اخراجات کیتے نو سو اکہتر (971) ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ پنشن دے اخراجات کیتے ہک ہزار پچپن (1,055) ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ بجلی اَتے ݙوجھے شعبیں کیتے سبسڈی دے طور تے ہک ہزار ہک سو چھیاسی (1,186) ارب روپے دی رقم مختص کیتی ڳئی اے، گرانٹس دی مد اچ ہک ہزار نو سو اٹھائیس (1,928) ارب روپے مختص کیتے ڳئن جݙاں جو بے نظیر انکم سپورٹ پروگرام، آزاد جموں و کشمیر، گلگت بلتستان اَتے خیبر پختونخوا دے بے ضم شدہ ضلعیاں وغیرہ کیتے ہن۔ کفالت پروگرام کوں ہک کروڑ خانداناں تئیں پڄایا ویسی۔ تعلیمی وظائف پروگرام کوں مزید وسعت ݙتی ویسی تاں جو تقریباً ہک کروڑ وچ لکھ ٻالاں کوں فیدہ پڄایا ونڄ سڳے۔ اگلے مالی سال اچ بی آئی ایس پی کیتے ست سو سولہاں (716) ارب روپے مختص کیتے ڳئن جیڑھے جو پچھلے سال دے مقابلے اچ 21 فیصد زیادہ ہن۔ جاری اخراجات توں آزاد جموں و کشمیر کیتے 140 ارب روپے، گلگت بلتستان کیتے 80 ارب روپے، خیبر پختونخوا دے ضم شدہ ضلعیاں کیتے 80 ارب روپے اَتے بلوچستان کیتے 18 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ہزاریہ ترقیاتی اہداف دے تحت وفاقی حکومت پی ایس ݙی پی 2025-26ء دے مجموعی ہک ہزار (1000) ارب روپے وچوں ترائے سو اٹھاوی (328) ارب روپے دے ساریں توں بارے فنڈز ٹرانسپورٹ انفراسٹرکچر منصوبیں کیتے مختص کیتن۔ وزیراعظم دی خصوصی ہدایت تے کراچی توں چمن ون٘ڄݨ آلی بلوچستان دی 813 کلومیٹر طویل شاہراہ جیڑھی کراچی، بیلہ، خضدار، قلات، کوئٹہ اَتے چین توں لنگھدی ہوئی افغانستان تئیں ویندی اے دی ݙو رو یہ تعمیر کیتے ہک سو (100) ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ شمال جنوب موٹروے نیٹ ورک دی تکمیل اَتے رابطہ کاری دی غرض نال چھی رویہ سکھر-حیدر آباد موٹروے دی تعمیر کیتے پندرہ ارب روپے رکھے ڳئن۔ تھر کول ریل کنکٹویٹی پراجیکٹ دی بروقت تکمیل کیتے ست (7) ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ میری ٹائم دے شعبے اچ گڈانی شپ بریکنگ اپ گریڈیشن دے منصوبے کیتے 1.9 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ مالی سال 2025-26ء دے ترقیاتی پروگرام اچ توانائی دے شعبے دیاں 47 ترقیاتی اسکیماں کیتے 90.2 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ ایں مختص رقم دا ہک وݙا حصہ وݙے پن بجلی منصوبیاں توں بجلی دی ترسیل کیتے مختص اے۔ تربیلہ دے پنجویں توسیعی منصوبہ کیتے 84 کروڑ روپے، داسو پن بجلی منصوبہ کیتے 10.9 ارب روپے، سوکی کناری کیتے 3.5 ارب روپے اَتے مہمند پن بجلی منصوبے کیتے 2 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ بجلی دی ترسیل دے نظام کوں مضبوط بݨاوݨ کیتے 500 کے وی مٹیاری مورو رحیم یار خان ٹرانسمیشن لائن وچھاوݨ کیتے 1 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ نمایاں مختص رقماں اچ 4.4 ارب روپے علامہ اقبال انڈسٹریل سٹی گرڈ سٹیشن کیتے اَتے 1.1 ارب روپے قائد اعظم بزنس پارک دے 220 کے وی گرڈ سٹیشن کیتے مختص کیتے ڳئن۔ بجلی دے تقسیم دے نظام کوں جدید بݨاوݨ کیتے 100 اَتے 200 کے وی اے ٹرانسفارمرز دی تنصیب کیتے ایسیٹ پرفارمنس مینجمنٹ سسٹم دے تحت 1.6 ارب روپے جݙاں جو آئیسکو اچ ایڈوانس میٹرنگ انفراسٹرکچر منصوبے کیتے 2.9 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ ایں دے علاوہ بجلی دیاں تقسیم کار کمپنیاں دی کارکردگی بہتر بݨاوݨ کیتے ملتان الیکٹرک پاور کمپنی کوں 1.8 ارب روپے، حیدر آباد الیکٹرک پاور کمپنی کیتے 1.9 ارب روپے اَتے پشاور الیکٹرک پاور کمپنی کیتے 2.4 ارب روپے ݙیتے ویسن۔ واپڈا دی طرفوں شروع کیتے ڳئے صاف، قابل تجدید اَتے پن بجلی دی پیداوار دے منصوبیاں کیتے 672 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ کلیدی اقدامات اچ 2,160 میگاواٹ داسو ہائیڈرو پاور پراجیکٹ شامل اے جیں کیتے 20 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ تربیلہ پنجویں توسیعی منصوبہ کیتے 35.7 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ آزاد جموں و کشمیر اَتے گلگت بلتستان دی توانائی دیاں ضرورتاں کوں محسوس کریندے ہوئیں انہاں علاقیاں اچ پن بجلی دیاں پنج سکیماں کیتے 3 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ انہاں سکیماں اچ ضلع نیلم آزاد جموں و کشمیر اچ 48 میگاواٹ جاگران 11 اَتے 40 میگاواٹ ڈورایاں ہائیڈرو پاور پراجیکٹس شامل ہن۔ ضلع گلگت اچ 26 میگاواٹ لشکر جھنگ ہائیڈرو پاور پراجیکٹ سکردو، 16 میگاواٹ نلتر 111 اَتے 20 میگاواٹ جنرل ہائیڈرو پاور پراجیکٹس شامل ہن۔ گلگت بلتستان اچ علاقائی گرڈ بݨاوݨ دے فیز ون اچ 1.2 ارب روپے مختص کیتے ڳئن جیں دا مقصد چار ضلعیاں گلگت، ہنزہ نگر، سکردو اَتے استور اچ بجلی دی طلب کوں پورا کرݨا اے۔ چین اچ 1,000 زرعی گریجوئیٹس دی صلاحیت سازی کیتے وزیراعظم دے اقدام دے تحت مختلف صوبیں اَتے خطیں توں نوجوان پاکستانی زرعی گریجویٹس کوں ہک مکمل فنڈڈ تربیتی پروگرام دے تحت چین بھیجیا ویندا پئے۔ تربیتی پروگراماں دے علاوہ مالی سال 2025-26ء اچ، کپاہ اَتے لائیوسٹاک دی بحالی تے خصوصی توجہ ݙیوݨ دے نال، ݙاہ جاری سکیماں کوں جاری رکھݨ اَتے پنج نویں منصوبے شروع کرݨ کیتے 4 ارب روپے توں ودھ مختص کیتے ڳئن۔ اعلیٰ تعلیم دی مد اچ ایچ ای سی کوں 170 منصوبیاں کیتے 39.5 ارب روپے ݙتے ڳئن۔ انہاں وچوں 38.5 ارب روپے جاری منصوبیاں کیتن۔ وزیر اعظم دی سکیم دے تحت جسمانی مسئلیں توں ݙوچار نوجواناں کوں اپݨیاں مشکلاں تے قابو پاوݨ کیتے الیکٹرک وہیل چیئرز، خصوصی لیپ ٹاپس اَتے آڈیو ویژول ایڈز ݙتیاں ویسن۔ سائنس و ٹیکنالوجی کیتے مالی سال 2025-26 اچ 31 جاری سکیمان کیتے 4.8 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ وزیر اعظم دی ہدایت تے 11 نویں دانش اسکولاں دے قیام دی منصوبہ بندی کیتی ڳئی اے ایں کیتے کُل 9.8 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ وزیراعظم پاکستان گھٹ وسائل رکھݨ آلے طلباء کوں معیاری تعلیم دی ݙیوݨ کیتے دانش یونیورسٹی اسلام آباد دے قیام دا اعلان کیتا اے۔ مالی سال 2025-26ء کیتے وفاقی پبلک سیکٹر ڈویلپمنٹ پروگرام اچ صحت دے شعبے دے 21 اہم منصوبیں کیتے 14.3 ارب روپے مختص کیتے ڳئن۔ مالی سال 2025-26ء اچ گورننس سیکٹر کیتے 11.0 ارب روپے دی رقم رکھی ڳئی اے۔تنخواہ دار طبقے تے ٹیکساں دے ٻوجھ کوں گھٹ کریندے آمدنی دے سارے سلیبس اچ انکم ٹیکس دی شرح اچ نمایاں کمی کیتی ڳئی اے۔ چھی لکھ روپے توں 12لکھ روپے تئیں تنخواہ گھنݨ آلیاں کیتے ٹیکس دی شرح 5 فیصد توں گھٹ کرتے صرف ہک فیصد کر ݙتی ڳئی اے۔ 12 لکھ توں 22 لکھ روپے تئیں تنخواہ تے 6 ہزار روپے فکسڈ جݙاں جو 12 لکھ روپے توں اتلے تے 11 فیصد ٹیکس نافذ کیتا ڳئے، 22 لکھ توں 32 لکھ روپے سالانہ ٹیکس تے ہک لکھ 16 ہزار روپے فکس جݙاں جو 22 لکھ روپے توں اضافی رقم تے 23 فیصد، 32 لکھ توں 41 لکھ روپے سالانہ تنخواہ تے 3 لکھ 46 ہزار روپے فکسڈ جݙاں جو 32 لکھ روپے توں اتلی آمدݨ تے 30 فیصد اضافی ٹیکس لاتا ڳئے، 41 لکھ روپے توں ودھ سالانہ تنخواہ تے 6 لکھ 16 ہزار روپے فکسڈ ٹیکس جݙاں جو 41 لکھ روپے توں اتلی آمدݨ تے 35 فیصد اضافی ٹیکس لاتا ڳئے ۔ ایویں ہک کروڑ روپے سالانہ تئیں دی پنشن تے ٹیکس نی لاتا ڳیا جݙاں جو ہک کروڑ روپے توں ودھ تے 5 فیصد ٹیکس عائد کیتا ڳئے۔ ملک توں برین ڈرین کوں روکݨ کیتے ہک کروڑ روپے توں ودھ آمدݨی آلے لوکاں تے عائد سرچارج اچ 1 فیصد کمی کیتی ڳئی اے۔ ݙو کروڑ روپے توں پنجاہ کروڑ روپے تئیں سالانہ آمدنی حاصل کرݨ آلیاں کارپوریشناں کیتے ٹیکس دی شرح اچ 0.5 فیصد دی کمی کیتی ڳئی اے۔ جائیداد دی خریداری تے ودہولڈنگ ٹیکس دی شرح 4 فیصد توں گھٹ کر تے 2.5 فیصد اَتے 3.5 فیصد توں گھٹ کر تے 2 فیصد اَتے 3 فیصد توں گھٹ کرتے 1.5 فیصد کیتی ڳئی اے۔ تعمیرات دے شعبے دے ٻوجھ کوں مزید گھٹ کرݨ کیتے کمرشل جائیداداں، پلازیں اَتے گھراں دی منتقلی تے پچھلے سال عائد کیتی ون٘ڄݨ آلی 7 فیصد تئیں دی فیڈرل ایکسائز ڈیوٹی وی ختم کر ݙتی ڳئی اے۔ اسلام آباد دی حدود اچ جائیداد دی خریداری تے سٹامپ پیپر ڈیوٹی 4 فیصد توں گھٹ کر تے ہک فیصد تئیں کر ݙتی ڳئی اے، انکم انٹرسٹ تے ٹیکس دی شرح 15 فیصد توں ودھا تے 20 فیصد کیتی ڳئی اے۔ آن لائن مارکیٹ پلیس، کوریئر سروس اَتے ادائیگی اچ معاونت کرݨ آلے اداریاں تے لازم ہوسی جو او ہر مہینے اپݨا ٹرانزیکشن ڈیٹا و وصول کیتے ون٘ڄݨ آلے ٹیکس دی رپورٹ جمع کراون۔ میوچل فنڈز تے حاصل تھیوݨ آلے منافع تے ٹیکس دی شرح کوں معقول بݨایا ڳئے۔ اگرچہ حصص تے حاصل تھیوݨ آلے منافع دی شرح 15 فیصد راہسی تاں جو قرض دی بنیاد تے تھیوݨ آلی آمدݨ تے ہݨ 25 فیصد ٹیکس عائد ہوسی۔ 75 سال توں ودھ عمر دے پنشنرز کوں ٹیکس توں چھوٹ حاصل ہوسی، 70 سال توں گھٹ عمر او پنشنرز جو سالانہ ہک کروڑ روپے توں ودھ پنشن وصول کریندے پئن انہاں دی ہک کروڑ روپے توں ودھ پنشن دی آمدݨ تے 5 فیصد دی شرح نال ٹیکس عائد کیتا ڳئے۔ نان فائلرز کیتے نقد رقم کڈھواوݨ تے ایڈوانس ٹیکس دی شرح 0.6 فیصد توں ودھا تے 1 فیصد کیتا ڳئے۔ درآمد شدہ اَتے مقامی طور تے تیار کیتی ڳئی سولرز پینلز وچال مسابقت اچ برابری کوں یقینی بݨاوݨ کیتے سولر پینل دی درآمدات تے 10 فیصد دی شرح نال ٹیکس لاتا ڳئے ۔ خیبر پختونخوا اَتے بلوچستان دے نویں ضم شدہ ضلعیاں کوں 7 سالاں توں ݙتی ون٘ڄݨ آلی ٹیکس چھوٹ توں نجات کیتے آوݨ آلے پنج سالاں دے دوران مرحلہ وار سیلز ٹیکس نافذ کیتا ڳئے جیں دا آغاز آوݨ آلے مالی سال 2025-26ء کیتے 10 فیصد دی گھٹ شرح نال کیتا ویسی۔ غیر رجسٹرڈ کاروباراں دے خلاف سخت سزاواں کوں مزید ودھاوݨ دا فیصلہ کیتا ڳئے جنہاں اچ بینک اکاؤئنٹ منجمد کرݨا، جائیداد دی منتقلی تے پابندی اَتے سنگین جرائم اچ کاروباری جاہ کوں سیل کرݨا اَتے سامان ضبط کرݨا شامل اے۔ ڈیجیٹل پریزننس پروسیڈٹیکس ایکٹ 2025 دے تحت سارے ادارے بشمول بینک، مالیاتی ادارے، لائسنس یافتہ ایکسچینج کمپنیاں اَتے ݙوجھے ادائیگی دے ذریعے ایں ڳالھ دے پابند ہوسن جو او پاکستان اچ ٻاہروں چیزاں اَتے خدمات ݙیوݨ آلے غیر ملکی تاجراں کوں کیتی ون٘ڄݨ آلیاں ڈیجیٹل ادائگیاں تے پنج فیصد ٹیکس وصول کریسن۔ مالی سال 2025-26 کیتے پیٹرول، ہائی سپیڈ ڈیزل اَتے فرنس آئل تے 2.5 روپے فی لیٹر دی شرح نال عائد کاربن لیوی اچ ترمیم کر تے اوں کوں کلائمیٹ سپورٹ لیوی کر ݙتا ڳئے جو مالی سال 2026-27 اچ ودھا تے 5 روپے فی لیٹر کر ݙتی ویسی۔ حکومت اپݨیاں مالی مشکلاں دے باوجود سرکاری ملازماں کیتے ریلیف اقدامات دا فیصلہ کیتا اے، گریڈ ہک توں 22 دے سارے ملازماں دی تنخواہ اچ 10 فیصد، ریٹائرڈ ملازماں دی پنشن اچ 7 فیصد وادھا کر ݙتا ڳئے، معذور ملازماں کیتے خصوصی کنونس الائونس کوں 4 ہزار توں ودھا تے 6 ہزار ماہانہ کیتا ڳئے، آئین پاکستان اچ مساوی حقوق نال متعلق ݙتی ڳئی شق تے عملدرآمد کریندے ہوئیں تنخواہواں اچ موجود تفاوت کوں ختم کیتا ویندا پئے اہل ملازماں کوں 30 فیصد دی شرح نال ڈسپیرٹی ریڈکشن الائونس ݙیوݨ دا فیصلہ کیتا ڳئے۔ ملک اچ سکیورٹی دی صورتحال خطرات نال ݙوچار اے اَتے مسلح افواج سرحداں دے تحفظ کیتے قابل تحسین خدمات سرانجام ݙتن ، انہاں خدمات دے اعتراف اچ مسلح افواج دے افسراں اَتے سولجرز/جے سی اوز کیتے سپیشل ریلیف الائونس ݙتا ڳئے۔
