اسلام آباد۔6اپریل (اے پی پی): 6اپریل سرائیکی ناں رکھنڑ دے ڈینھ سرائیکی عوامی تریمت تحریک دی نائب صدر ادی نیناں اے پی پی نال گالھ مہاڑ کریندے آکھےجو پورے وسیب کیتے میڈاسنہیا اے جو سرائیکی ٻولو ، سرائیکی پڑھو ، سرائیکی لکھو انھاں آکھے جو کہیں وی دھرتی ، خطے یا علاقے وچ رہݨ والے لوکیں دی ٻولی اُتھوں دے لوکیں دی ماء ٻولی سݙوِیندی ہے ہر جاندار بھانویں ہر جانور ، چرند ، پرند تے ہر انسان دی ٻولی اُوندی سنڄاݨ ہوندی ہے . بغیر سنڄاݨ دے جِیندا رہݨ ٻہوں محال اے . جڳ جہان دے مختلف تہذیبیں یا خطیں تے دید بھانوؤں تاں ماء ٻولی دی اہمیت دا مزید اے پتا چلدے جو بعض خطیں ءچ ماء ٻولی وِسارݨ مرونڄݨ دی علامت اے . روسی مصنف حمزہ رسول نے ماء ٻولی دے حوالے نال اپݨی کتاب “میرا داغستان” ءچ ہک واقعہ لِکھیس جو ہک دفعہ او اپݨے علاقے دی کہیں وستی توں گزردا پیا ہا اوں ݙٹھے پہاڑی علاقے دے رہݨ والیاں ݙوں قبائیلی تریمتیں آپس ءچ جھیڑا تے تکرار کریندیاں پِیاں ہن تے ایں تکرار دے دوران ہک تریمت ٻئی تریمت کوں پلوتا ݙتے کہ اللہ سئیں تیݙے ٻالیں کوں ماء ٻولی سکھاوݨ والے انسان توں محروم کرݙیوے ول ݙوجھی تریمت وی کاوڑ نال جواب ءچ آکھیا جو شالا تیݙے ٻالیں کوں وی ماء ٻولی سکھاوݨ والا کوئی نہ ہووے ـ روس ءچ اے وݙا مَندا سمجھاویندے جو شالا توں اپݨی ماء ٻولی بُھلیں اور ایں مَندے تےقتل وی تھی ویندن ـ ادی نیناں دا آکھنڑ اے جو تاریخی حوالے نال ݙیکھوں تاں ساݙی ماء ٻولی 5 ہزار ورھیاں توں وی ودھیک قدیم تے پراݨی ہے شاید ساݙی ٻولی ایں برصغیر ءچ سبھ توں ودھیک ٻولݨ والی ٻولی اے ـ مختلف تہزیبیں دی مختلف تحقیقات ءچ وی ساݙی ماء ٻولی دی قدیم تہذیب وثقافت نشابُر تھئی ہے . اے ٻولی تقریبًا پورے خطے ءچ ٻولی ویندی ھئی پر اپݨے علاقائی ناویں نال سنڄاݨی ویندی ہئی جیویں ملتانی ، ریاستی ، جھنگوی ، جانگلی ، ڄاٹکی ، ڈیرِہ وال ، ڈیروی ، بارکھانی ، کھتران اوبھیچڑی ، ٻلھوڑکی وغیرہ . ایں ٻولی تے تحقیقات تاں ڈھڳ عرصے کنوں تھیندی پئی ہئی 19 57 ءچ ماء ٻولی ٻولݨ والے سارے سُڄاک مُہاندرے دانشور ، ادیب ، محقق کٹھے تھے ایں ماء ٻولی کوں ہکو ناں ݙیوݨ کیتے ڳالھ مہاڑ تھئی . اوڑک سبھنیں سڄاک انھاں اے پی پی کوڈسایاجو سوجھواݨیں دی کاوشیں نال 6 اپریل 19 62 کوں سمرا پبلک ہائی اسکول ملتان ءچ ہک کانفرنس تھئی . اوندی صدارت غلام قاسم خاکوانی کیتی ہئی شرکاہ ریاض انور ایڈووکیٹ ، اخترعلی خان، مولانا نور احمد فریدی ، ڈاکٹر مہر عبدالحق ، سیٹھ عبدالرحمٰن ، علامہ نسیم طاغوت ، میر حسان الحیدری ، ارشد ملتانی تے ٻئے ݙھیر سارے مُہاندرے شامل ہن اکثریت ایں ناں تے متفق تھئی آیندہ ملتان ، بہاولپور ، دیرہ غازی خان ، رحیم یار خان دے علاقیاں ءچ ٻولݨ آلی ایں ٻولی کوں ایندے مختلف علاقائی لہڄیاں دے ناں مکا تے اِنہاں کوں “سرائیکی “آکھیا ویسی . اے ٻولی انہاں علاقیاں دے علاوہ جتھاں جتھاں ٻولی ویندی پئی ہے اُونکوں وی سرائیکی آکھیا ویسی ـ ساݙی ماء ٻولی کوں تے اساکوں سنڄاݨ تاں مل پئی ہے پر حالی وی اساکوں او مقام نہیں ملیا ساکوں ساݙی منزل نہیں ملی اساکوں ساݙا حق نیں ملیا ملخ دی سبھ توں ودھیک آبادی رکھݨ آلی سرائیکی قوم کوں 23 اضلاع تے مشتمل صوبہ نئیں ملیا . مُلخی حکومتیں دیاں ڈرامے بازیاں عروج تے ہن . سرائیکی قوم کوں اپݨے حقوق تے نسلاں دی بقا سانگے ہک مُٹھ تھی ہک مِتھ بݨا اپݨی جدوجہد کوں مزید تیز کرݨ دی لوڑھ اے اساکوں اپݨے گھر دے تریمتیں کوں وی تعلیم تے سیاسی شعور ݙے اپݨی منزل صوبہ سرائیکستان حاصل کرݨ دی جدوجہد دا پاندھی بݨاوݨا پوویسی جݙاں 100 وچوں 40 فیصد تریمتیں وی صوبہ دی تحریک ءچ شامل تھیاں ول ساݙا حق کھاوݨ سوکھا نئیں ـ
بقول: غیور بخاری
ݙاکیں دیاں جھمراں کوڑ ہن ݙانگیں تے جھمراں کھیݙسوں
نانگیں دی وِس کوں مار تے نانگیں تے جھمراں کھیݙسوں
روشن بہاراں وقت دیاں شاید ایہو کجھ آکھدین
باغی سݙیسوں وقت دے بانگیں تے جھمراں کھیݙسوں
سانول سلیقے سوچ دے بدلݨ دا ویلھا آڳئے
کربل سجیسوں یاد رکھ سانگیں تے جھمراں کھیݙسوں .
