اسلام آباد۔7دسمبر(اے پی پی سرائیکی نیوز سروس ۔ڈاکٹر سعدیہ کمال) سرائیکی عوامی تریمت تحریک دی اگواݨ ادی سعدیہ شکیل اے پی پی کوں ڈسایا جو محراب والا دی دھرتی ہک بھاگیں بھری دھرتی ہے. جیندے سینے تے سرائیکی مزاحمتی ،انقلابی شاعری دے مہاندرے شاعر سئیں سفیر لاشاری تے انجم لاشاری جہئیں سرائیکی ادب دے عظیم ستاریں دا جنم تھئے. محراب والا، احمدپور شرقیہ تے ڈیرہ نواب صاحب ہک ستارے وانگیں ترے کونیں وچ ونڈی ہوئی ہکی جاہ ہے. جتھاں 1948وچ عظیم نثر نگار ظفر لاشاری جمدن
احمدپور دی شرقیہ سرائیکی ادبی تاریخ دا ویورا کریجے تاں ایندے پرتیں اُتے خرم بہاول پوری توں گھن اڄوکے دور دے کئی سوہݨے سرائیکی شاعراں دا وجود اپݨی فکری طاقت دے نال ادب دے اسمان تے بکھدا کھڑے. احمد پور شرقیہ صرف سرائیکی شاعری دے حوالے نال سرائیکی ادب وچ نمایاں کوئنی بلکہ سرائیکی نثر دے حوالے نال وی ایں دھرتی کوں اے اعزاز حاصل ہے جو سرائیکی زبان دا پہلا ناول “نازو” ایں دھرتی اُتے لکھیا ڳئے. جیکوں سرائیکی ادب دا لکھنئو آکھیا ویندے
احمد پور شرقیہ وچ جتنا نثری ادب تخلیق تھئے معیاری تے شاندار ہے. میݙے خیال موجب ایں وسوں وچ سرائیکی نثر کوں جنھاں تخلیق کاریں سوبھ بخشیے اُنھاں وچ چوݨویں تے سر کڈھویں کجھ ناں اے ہِن
حفیظ خان.انجم لاشاری. سعید خاور. عبدالباسط بھٹی. ابن الامام شفتر تے جہانگیر مخلص شاہد عالم شاہد۔ جنھاں دیاں تخلیقات سرائیکی نثری ادب دا اݨ مُل سرمایا ہن. ادی سعدیہ شکیل دابیا آکھنڑ ہا جو سرائیکی زبان و ادب دے پہلے ناول نگار ، ممتاز افسانہ نویس ، ڈرامہ نگار اتے ماہرِ تعلیم ، صدارتی ایوارڈ یافتہ ادیب ظفر محمود لاشاری صاحب 9 دسمبر 1948ء کو احمد پور شرقیہ دے نواحی علاقے محراب والا میں ڄمیے۔ ظفر محمود لاشاری کے والد محمد ابراہیم خان ویٹرنری ڈاکٹر ہن، ظفر محمود لاشاری ابتدائی تعلیم احمد پور شرقیہ توں حاصل کیتی، 1967ء میں میٹرک کیتا، ایس ای کالج بہاول پور توں ایف ایس سی کیتے داخلہ گھدا پر بیماری دی وجہ پاروں تعلیم ادھوری چھوڑ ݙتی، میٹرک دے بعد چنی گوٹھ وچ پی ٹی سی ٹیچر دےب طور اپݨی ملازمت دا آغاز کیتونے۔ ایں دوران اپݨی تعلیم جاری رکھیونے، پرائیویٹ طور تے ایم اے پنجابی، ایم اے سرائیکی اتے ایم ایڈ کیتونے، پی ٹی سی ٹیچر توں ترقی کرتے مڈل سکول دے ہیڈماسٹر اتے بعد اچ بطور ایس ایس ٹی 2008ء وچ ریٹائرڈ تھئے۔
کہیں وی لکھاری واسطے اے ٻہوں وݙا اعزاز ہوندے جو او کہیں صنفِ ادب دا اولین لکھاری شمار کیتا ونڄے، سرائیکی زبان دا پہلا ناول نگار ہووݨ دا اعزاز ظفر محمود لاشاری کوں حاصل ہے، ظفر محود لاشاری دا پہلا ناول “نازو” 1971ء وچ سرائیکی ادبی مجلس بہاول پور توں شائع تھیا۔ تقسیم ہند دے پس منظر وچ لکھیا گیا اے ناول 1975ء توں 1985ء تئیں پنجاب یونیورسٹی لاہور دے ایم اے پنجابی دے نصاب وچ پڑھایا ویندا ریہے۔ ظفر محمود لاشاری دا ݙوجھا سرائیکی ناول “پہاج” 1987ء وچ پنجابی ادبی بورڈ دے زیر اہتمام شائع تھیا۔ ایں ناول دا ادھا حصہ بی اے سرائیکی دے نصاب وچ شامل ہے جݙاں جو مکمل ناول اسلامیہ یونیورسٹی بہاول پور دے ایم اے سرائیکی دے نصاب وچ شامل ہے۔
ادی سعدیہ شکیل اے پی پی کوں ڈسایا جو ظفر محمود لاشاری دا ناول “پہاج” 1974ء توں 1980ء توڑیں ماہنامہ “سرائیکی ادب” ملتان وچ 40 قسطیں وچ شائع تھئے۔ ظفر محمود لاشاری سرائیکی افسانہ نویسی دے اپݨے ادبی کیریئر کا مُنݙھ ٻدھیا، تے او پہلے غزالہ ظفر دے ناں نال لکھدے رئہے 1971 ءچ ماہنامہ سرائیکی ادب ملتان ءچ پہلی وار ظفر لاشاری دے ناں نال لکھݨ شروع کیتا ۔ تے انھاں دا افسانیں دا مجموعہ “تتیاں چھاواں” دے ناں توں شائع تھیا۔ ایندے علاوہ خطے دے نامور سرائیکی شاعر حضرت جانباز جتوئی دی شخصیت تے انھاں دی لکھی کتاب “جانباز جتوئی: حیاتی تے فن” دے ناں توں شائع تھی چکی ہے۔ ظفر محمود لاشاری پنجاب یونیورسٹی لاہور دے زیر اہتمام ایم ایڈ کے دا مقالہ لکھیا، اونکوں وی پنجابی ادبی بورڈ “خواجہ فرید کے تعلیمی نظریات” دے ناں توں شائع کیتا۔
“سرائیکی لوک سہرے” ظفر محمود لاشاری دی مرتب کردہ ایجھی کتاب ہے جیندے وچ صدیاں پُراݨے لوک سرائیکی سہرے شامل ہن۔ اہم ترین ثقافتی مواد تے مشتمل ہے. ایں گرانقدر کتاب کوں “لوک ورثہ اسلام آباد” چھاپیے۔ اے کتاب وی اسلامیہ یونیورسٹی بہاول پور دےایم اے سرائیکی دے نصاب وچ شامل ہے۔
ظفر محمود لاشاری اپݨے ادبی کیریئر وچ سٹیج ڈرامے بھی لکھین۔ ظفر محمود لاشاری کوں اے اعزاز وی حاصل ہے جو اُنہاں 1989ء وچ ایم اے سرائیکی دا امتحان ݙتا.
تے ہک سوال وچ ناول “نازو” دے کرداریں تے تبصرہ کرݨ دا آکھیا ڳیا۔ اینویں 1990ء وچ ایم اے پنجابی کیتا تے ایں دفعہ وی امتحان وچ ہک سوال انھاں توں انھاں دے ناول دے حوالے نال کیتا گیا۔
ادی سعدیہ شکیل دا بیا آکھنڑ ہا جو ظفر لاشاری دیاں لکھتاں دا اسلوب سوہݨا تے سوکھا ہے. زبان وبیان تے ظفر لاشاری ہوراں دی گرفت مضبوط لڳدی ہے. انھاں دے ناولیں نازو تے پہاج وچ کردار نگاری. مکالمہ نگاری تے منظر نگاری دے پُکھ اݨ کُھٹ تے بے مثال ہن.
