اسلام آباد۔11جون (اے پی پی): آندے مالی سال دا 8487 ارب روپے حجم دا وفاقی بجٹ قومی اسمبلی اچ پیش کرݙتا ڳئے ، سرکاری ملازمین دیاں تنخواہیں تے پنشن اچ 10 فیصد ایڈہاک ریلیف ݙتا ڳئے ، سرکاری شعبے دے ترقیاتی بجٹ دا حجم 900 ارب روپے ھے، گھٹ توں گھٹ اجرت 20 ہزار روپے ماہانہ رکھیے ونڄݨ دی تجویز اے، وفاقی ٹیکساں اچ صوبیں دا حصہ گزریل سال دے 2704 ارب روپے توں ودھ تے 3411 ارب روپے رہسی ، گراس محصولات دا حجم 7909 ارب روپے رکھݨ دی تجویز اے جیڑھا جو گزریل سال دے نظرثانی شدہ 6395 ارب روپے دے مقابلے اچ 24 فیصد ودھ اے ، نان ٹیکس ریونیو اچ22 فیصد ودھارا کیتا ڳئے ، مجموعی سبسڈیز دا تخمینہ 682 ارب روپے لاتا ڳئے ، احساس پروگرام کیتے 260 ارب روپے مختص کیتے ڳئن ، شرح نمو دا ہدف 4.8 فیصد رکھیا ڳئے ، مقامی طور تے بݨائی ونڄݨ آلی 850 سی سی تئیں کاراں تے فیڈرل ایکسائز ڈیوٹی اچ چھوٹ اتے سیلز ٹیکس 17 فیصد توں گھٹ کرتے 12.5 فیصد کیتی ویندی پئی اے جݙاں جو ایندے تے ویلیو ایڈڈ ٹیکس دا خاتمہ کرݨ دی تجویز اے ،1.1 ارب ڈالر دی ویکسین درآمد کیتے ونڄݨ تے جون 2022ءتئیں ݙاہ کروڑ لوکاں کوں ویکسین لاوݨ دا ہدفت اے ۔ جمعے کوں قومی اسمبلی اچ آندے مالی سال 2021-22ءدا بجٹ پیش کریندے ہوئیں وزیر خزانہ شوکت ترین آکھیے جو عمران خان جݙاں حکومت سنبھالی تاں انہاں کوں شکستہ معیشت ورثے اچ ملی ، ھک پاسے اساکوں قرضے دی وجہ توں دیوالیہ پن دی صورتحال دا سامݨا ہئی تے ݙوجھے پاسے درآمد دی طلب کوں پورا کرݨ کیتے رقم نہ ہئی ۔ اے صورتحال مسلم لیگ (ن) دی گزریل حکومت ولوں بغیر سوچے سمجھے قرض گھنݨ دی وجہ توں اے صورت حال پیدا تھئی ۔ گزریل حکومت ولوں ݙکھائی ونڄݨ آلی معاشی نمائشی ترقی زیادہ شرح سود تے ملکی اتے ٻاہرلے ذرائع توں ودھ ودھ قرضے گھنݨ دی وجہ توں ہئی تے قرضے گھنݨ دی ذمے واری اساݙے اتے آڳئی ۔ ماضی اچ شاید ہی کہیں نویں حکومت کوں ایجھی اوکھی صورت حال دا سامݨا کرݨا پیا ہووے ۔ انہاں آکھیے جو جیں ویلھے اساں حکومت سنبھالی اوں ویلے کرنٹ اکاؤنٹ خسارہ 20 ارب ڈالر دی تاریخی اچی سطح تے ہئی ۔درآمد تقریباً 56 ارب ڈالر دے نال تے برآمدات 25 ارب ڈالر ہن۔ انہاں ݙسایا جو اہم فصلاں دی پیداواراچ تاریخی ودھارے نال کساناں کوں 3100 ارب روپے دی آمدنی تھئی جݙاں جو گزریل سال اے آمدن 2300 ارب روپے ہئی ۔ وزیر خزانہ ݙسایا جو احساس پروگرام دے تحت 40 فیصد توں ودھ لوکاں کوں نقد امداد ݙتی ڳئی ، کوویڈ 19 دے باوجود گزریل ھک سال اچ فی کس آمدنی اچ اوسطاً 15 فیصد ودھارا تھئے ۔ انہاں ݙسایا جو ملک اچ ٹیکس وصولی 4ہزار ارب روپے دی نفسیاتی حد عبور کر چکی اے۔ ریفنڈ دی ادائیگی گزریل سال دی نسبت 75 فیصد ودھ اے ۔ ٹیکس گوشوارے جمع کراوݨ آلیں اچ ترائے لکھ بارہاں ہزار دا ودھارا کیتے جنہاں 51 ارب روپے دے ٹیکس ریٹرن ادا کیتے ۔ انہاں ݙسایا جو ایں سال برآمدات اچ 14 فیصد ودھارا تھئے ،ترسیلات زر اچ 25 فیصد ریکارڈ ودھارے دی وجہ توں اے ذخائر 29 ارب ڈالر تئیں پڄݨ دے نیڑٖ ہن جیڑھے جو سمندرپار پاکستانیاں دی وزیراعظم عمران خان دی قیادت تے اعتماد دا مظہر اے۔ سرکاری زرمبادلہ دے ذخائر 16 ارب ڈالر ہن جیڑھے جو 3 مہینے توں ودھ دی درآمدی بل کیتے کافی اے۔ گزریل سال دے مقابلے اچ روپے دی قدر اچ ودھارا تھئے ۔ انہاں آکھیے جو گزریل ھک سال اچ خام تیل دیاں قیمتاں اچ دنیا اچ 180 فیصد ودھارا تھئے جݙاں جو ملکی سطح تے انہاں دیاں قیمتاں صرف 45 فیصد ودھن ۔انہاں ݙسایا جو سرکاری قرضے اچ ہݨ کمی آوݨ شروع تھی ڳئی اے ، اڳلے ترائے سال اچ ٹیکس دے نظام اچ شفافیت اتے بہتری گھن آوݨ دی وجہ توں سرکاری قرضے اچ مزید کمی آسی پائیدار سطح تے گھن آوݨ اچ مدد ملسی ۔ بجٹ 2021-22ء اچ جامع اتے پائیدار نمو دا حصول اساݙا محور ہوسی اڳلے سال کیتے اساں معاشی ترقی دا ہدف 4.8 فیصد رکھیے ۔انہاں ݙسایا جو کامیاب پاکستان پروگرام دے تحت گھٹ آمدن ہاؤسنگ دی مد اچ 20 لکھ روپے تئیں سستے قرضے ݙتے ویسن۔ ہر گھراݨے کوں صحت کارڈ ݙتا ویسی ہر گھرانے دے ھک بندے کوں مفت تکنیکی تربیت ݙتی ویسی ۔ ہر کاشتکار گھراݨے کوں کاشت کیتے ہر فصل کیتے 1.5لکھ روپے دا سود توں پاک قرضہ ݙیسن تے ٹریکٹر اتے مشینی آلات کیتے ݙو لکھ روپے قرضہ ݙتا ویسی ۔ ہر شہری گھراݨے کوں کاروبار کیتے پنج لکھ روپے تئیں سود توں پاک قرضہ ݙیسوں ۔ انہاں آکھیے جو ہر آبادی دا 65 فیصد حصہ 30 سال توں گھٹ عمر لوکاں تے مشتمل اے۔ اگلے ݙو توں ترائے سالاں اچ گھٹ توں گھٹ 6 توں 7 فیصد نمو یقینی بݨانا چاہندن جیں توں نینگراں کوں روزگار ملسی تے او خوشحال زندگی گزار سڳسن۔ ایں مقصد کیتے صنعت ،برآمدات ، ہاﺅسنگ و تعمیرات، کمزور طبقات کیتے سماجی تحفظ دے پروگرام تے توانائی دے شعبے اچ اصلاحات تے خصوصی توجہ ݙتی ویندی پئی اے ۔وزیر خزانہ ݙسایا جو آںدے مالی سال دے بجٹ اچ احساس پروگرام کیتے 260 ارب روپے تجویز کیتے ڳئن ۔ صنعت اتے برآمدات کیتے خصوصی کوششاں کیتیاں ویسن ۔ گھٹ آمدن گھراݨے کوں آپ دا گھر گھنݨ یا بݨاوݨ اچ مدد کیتے ترائے لکھ روپے سبسڈی ݙتی ویندی پئی اے ایں مقصد کیتے آندے مالی سال دے بجٹ اچ 33 ارب روپے رکھیے ڳئن ۔ بنکاں توں 100 ارب روپے دی فراہمی دیاں درخواستاں مئلن انہاں اچوں 70 ارب روپے دی فراہمی دی منظوری ݙتی ڳئی اے تے ایندی ادائیگی شروع تھی ڳئی اے ۔ وزیر خزانہ شوکت ترین آکھیے جو مختلف سروسز تے منافع دا مارجن گھٹ اے تے عائد ودہولڈنگ شرح ٻہوں ودھ اے جیں توں انہاں کوں مسئلیں دا سامݨا کرݨا پوندے ۔تجویز اے آئل فیلڈ سروسز، ویئر ہاﺅسنگ سروسز، کولیکٹرل مینجمنٹ سروسز، سیکیورٹی سروسز اتے ٹریول اینڈ ٹور سروسز تے ودہولڈنگ ٹیکس شرح کو اٹھ فیصد توں گھٹ کرتے ترائے فیصد کرݙتا ویسی۔ وزیر خزانہ شوکت ترین اعلان کیتے جو معاشی حالات اچ بہتری آئی اے اتے اساں محسوس کریندوں جو قیمتاں اچ ودھارے دی وجہ توں لوکاں دی قوت خرید وی متاثر تھئی اے ایں کیتے سرکاری ملازمین اتے پنشنرز کیتے اقدامات دا اعلان کیتا ویندے جیں مطابق یکم جولائی 2021ءتوں سارے وفاقی سرکاری ملازمین کوں ݙاہ فیصد ایڈہاک ریلیف الاﺅنس ݙتا ویسی ۔یکم جولائی توں پنشن اچ ݙاہ فیصد ودھارا کیتا ویسی ۔ اردلی الاﺅنس 14 ہزار روپے ماہانہ توں ودھا کراہیں 17500 کرݙتا ویسی گریڈ ھک توں پنج تئیں دے ملازمین دے انٹیگریٹڈ الاﺅنس 450 روپے توں ودھا تے 900 روپے کیتے ونڄݨ دی تجویز اے ۔ وزیر خزانہ شوکت ترین اعلان کیتا جو گھٹ آمدن لوکاں تے مہنگائی دے دباﺅ کوں گھٹ کرݨ کیتے گھٹ توں گھٹ اجرت 20 ہزار روپے ماہانہ ݙتی ویندی پئی اے ۔انہاں ݙسایا جو کمزور طبقات دی امداد کیتے احساس پروگرام دے تحت ھک درجن توں ودھ پروگراماں دا آغاز کیتا ڳئے جیں اچ کیش ٹرانسفر، کامیاب جوان، بلاسود قرضے، نیوٹریشن تحفظ، چھوٹے کاروبار دے آغاز کیتے مالی امداد، یتیماں، بے سہارا ٻالاں ، مجبوری دے تحت ہجرت کرݨ آلیں ، مزدور ٻالاں، جبری مشقت دا شکار لوکاں تے یومیہ اجرت تے کم کرݨ آلیں کیتے مالی امداد، غریباں کیتے ٹکر پاݨی کیتے لنگر، راشن دی تقسیم کیتے فوڈ کارڈ، کھاݨے اتے ٻیاں چیزاں دی وکامت کیتے نویں طرز دے ٹھیلے شامل ہن۔ انہاں ݙسایا جو مالیات تے بنکاری، بجٹ اتےقرضے کوں قابل برداشت سطح تئیں گھن آوݨ ، قیمتاں دے استحکام، انڈسٹری اتے برآمدات، پبلک سیکٹر انٹرپرائز اتے نجکاری پالیسی، انفارمیشن ٹیکنالوجی اتے ملک دی اندرلی تجارت دے شعبیں اچ قلیل المدتی ، وسط مدتی اتے طویل المدتی منصوبیں کوں حتمی شکل ݙیوݨ دے نیڑے ہن ، ایں مقصد کیتے اعلیٰ سطح دی اکنامک ایڈوائزری کونسل تشکیل ݙے ݙتی ڳئی اے ۔ ایں حوالے نال آندے کجھ ہفتے اچ منصوبہ جات پیش کریسن۔ انہاں آکھیے جو سرکاری شعبہ دے ترقیاتی پروگرام کوں 630 ارب روپے توں ودھا تے 900 ارب روپے کریندے پیوں جیڑھا جو تقریباً 40 فیصد ودھارا اے ۔ آںہاں آکھیے آندے مالی سال کیتے خوراک تے پاݨی دی دستیابی ، توانائی دا تحفظ، روڈ انفراسٹرکچر اچ بہتری، چین پاکستان معاشی راہداری تے عملدرآمد اچ پیشرفت، خصوصی اقتصادی زونز دی تعمیر اتے انہاں کوں فعال بݨاوݨ ، پائیدار ترقیاتی اہداف، موسمیاتی تبدیلی دے خلاف اقدامات، ٹیکنالوجی دی مدد نال علوم اچ پیشرفت اتے علاقیں وچال پاتے ونڄݨ فرق دا تدارک، اڳلے سال اساݙی ترقیاتی ترجیحات ہن ایندے نال معاشی ترقی دے ودھارے دے نال نال بیروزگاری اتے غربت کوں گھٹ کرݨ اچ مدد مل ویسی ۔ وزیر خزانہ شوکت ترین آکھیا جو زرعی شعبے اچ ٹڈی دل، ایمرجنسی اتے فوڈ سیکیورٹی پراجیکٹ سانڳے ہک ارب روپے چاول ،کنڑک، کپاہ گنے اتے دالیں دی پیداوار اچ ودھارے سانڳے ݙو ارب روپے، تجارتی بنیاداں تے زیتون دی کاشت ودھاوݨ سانڳے ہک ارب روپے، آبی گزرگاہواں دی مرمت اتے بہتری سانڳے ترائے ارب روپے رکھیے ڳئن۔ داسو ہائیڈرو پاور پراجیکٹ دے پہلے مرحلے سانڳے 57 ارب روپے، دیامر بھاشا ڈیم سانڳے 23 ارب روپے، مہمند ڈیم سانڳے چھی ارب روپے اتے نیلم جہلم ہائیڈرو پاور پراجیکٹ سانڳے 14 ارب روپے دی تجویز اے۔ ایں دے علاوہ منصوبے تے وی غور تھیندا پئے۔ انہاں آکھیا جو چین پاکستان معاشی راہداری دے تحت 13 ارب ڈالر مالیت دے ستاراں وݙے منصوبے پورے کرائے ڳئن۔ 21 ارب ڈالر مالیت دے ٻئے اکوی منصوبیاں جاری ہن۔ ایندے علاوہ سٹریٹجک نوعیت دے 26 منصوبے منصوبہ بندی دے مراحل اچ ہن جنہاں دی مالیت 28 ارب ڈالر اے۔ انہاں آکھیا جو آندے مالی سال دے بجٹ اچ کراچی لاہور موٹروے دی تکمیل، حویلیاں تھاہ کوٹ اتے شاہراہ قراقرم فیز ٹو، ژوب کچلاک روڈ، چترال بونی مستوج شندور روڈ دی مرمت اتے توسیع، پاکستان ریلویز دی مین لائن ایم ایل ون دی بہتری اتے حویلیاں دے نیڑے ڈرائی پورٹ دی تعمیر اتے چین اتے ٻئے ملکاں توں فارن ڈائریکٹ انوسٹمنٹ دے نال اکنامک زونز دی آبادکاری اہم ترجیحات ہن۔ انہاں آکھیا جو نارتھ ساﺅتھ ریلوے انفراسٹرکچر بہتر بݨاوݨ سانڳے ایم ایل ون مںصوبے دی لاگے 9.3 ارب ڈالر اے۔ اینکوں ترائے پیکجز اچ پورا کیتا ویسی۔ پیکیج ون مارچ 2020 اچ پورا تھی ڳئے جڈانجو پیکیج ٹو آندے مہینے اتے پیکیج تھری جولائی 2022 اچ پورا تھیسی۔ اساݙی حکومت ایں قومی پراجیکٹ دے کم کوں تکھی کرݨ دی خواہش اے ایں نال لکھاں لوکاں کوں فائدہ تھسی اتے سامان دی نقل و حمل بہتر تھیسی۔ وزیر خزانہ شوکت ترین آکھیا جو ایں ویلھے ملک اچ بجلی دی پیداواری گنجائش فاضل اے جڈانجو ساری دی ساری بجلی اینڈ یوزر تئیں ترسیل کرݨ دے قابل کائنی۔ ایں سانڳے اسلام آباد ویسٹ اتے لاہور نارتھ ہک ہزار دے وی ٹرانسمیشن لائنز سانڳے 7.5 ارب روپے، داسو توں 2160 میگاواٹ بجلی پیدا کرݨ سانڳے 8.5 ارب، سکی کناری، کوہالہ، ماہل ہائیڈرو پاور پراجیکٹس توں بجلی پیدا کرݨ سانڳے ساݙھے پنڄ ارب اتے حیدرآباد سکھر سیکنڈری ٹرانسمیشن لائنز سانڳے 12 ارب روپے رکھݨ دی تجویز اے۔ ایں دے علاوہ جامشورو اچ کوئلے دی مد اچ 1200 میگاواٹ بجلی بݨاوݨ سانڳے باوی ارب روپے رکھیے ڳئن۔ کراچی اچ کے ون اتے کو ٹو منصوبے اتے تربیلا ہائیڈرو پاور پراجیکٹ دی پنجویں توسیع سانڳے ساݙھے سولہاں ارب روپے رکھیے ڳئن۔ انہاں آکھیا جو پسماندہ علاقیاں دی ترقی کوں یقینی بݨاوݨ سانڳے خصوصی ترقیاتی پیکج شروع کیتن انہاں اچ ایں مقصد سانڳے 100 ارب روپے مختص کرݨ دی تجویز اے۔ جنوبی بلوچستان سانڳے ترقیاتی منصوبے دے تحت 601 ارب روپے دی لاگت نال 199 منصوبوں دی فنڈنگ تے مشتمل پیکج دے تحت ایں بجٹ اچ 20 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ کراچی ٹرانسفارمیشن پلان دا کل حجم 739 ارب روپے اے جئیں سانڳے 98 ارب روپے وفاقی حکومت ݙیسی جڈانجو سرکاری و نجی شعبہ دی سانجھ نال 509 ارب روپے اتے سپریم کورٹ فنڈ توں 125 ارب روپے ݙتے ویسن۔ گلگت بلتستان سماجی اقتصادی ترقی دے منصوبے دے تحت 162 ارب روپے دی لاگت دے 29 پراجیکٹ شامل ہن۔ سندھ دے 14 توں ودھ ضلعیاں سانڳے ترقیاتی منصوبے دے تحت 444 ارب روپے دی لاگت نال 107 منصوبے پورے کیتے ویسن۔ خیبرپختونخوا دے نویں ضم شدہ ضلعیاں دی ترقی سانڳے 54 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ انہاں ݙسیا جو موسمیاتی تبدیلی دے چیلنج دا مقابلہ کرݨ سانڳے آندے مالی سال دے بجٹ اچ 14 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ سماجی شعبہ وزیراعظم عمران خان دی پہلی ترجیح اے۔ ایں سانڳے 118 ارب روپے تجویز کیتے ڳئن جنہاں اچوں 30 ارب روپے صحت، 44 ارب روپے اعلیٰ تعلیم، 68 ارب روپے پائیدار ترقیاتی اہداف سانڳے اتے 16 ارب روپے ماحولیات کوں بہتر بݨاوݨ سانڳے رکھیے ڳئن۔ انہاں آندے مالی سال 2021-22ء دے بجٹ دے نشابر خدوخال پیش کریندیں ہوئیں ڈسیا جو اگر ایں ریونیو دا تخمینہ 7909رکھیا ڳئے جیڑھا جو ایں مالی سال دے مقابلے اچ چووی فیصد ودھ اے۔ ایف بی آر محاصل اچ 24 فیصد ودھارے نال 4691 ارب روپے توں ودھ کراہیں 5829 ارب روپے دا ودھارا متوقع اے۔ نان ٹیکس ریونیو دے 22 فیصد تئیں ودھاوݨ دی توقع اے۔ انہاں ݙسیا جو وفاقی خرچے 8487 ارب روپے رہسن جڈانجو ایں دے مقابلے اچ ایں مالی سال دے نظرثانی شدہ اخراجات 7341 روپے ہن۔ انہاں اعدادوشمار توں وفاقی خرچیاں اچ پندرہ فیصد ودھارا نظر امدا پئے۔ انہاں خرچیاں اچوں سود دی ادائیگی اتے کورونا تے ہک وار خرچیاں کوں کڈھ کراہیں رواں خرچیاں اچ 12 فیصد ودھاوݨ دی توقع اے۔ انہاں ݙسیا جو سبسڈیز دا تخیمنہ 682 ارب روپے لاتا ڳئے جنہاں تے نظرثانی شدہ تخمینہ جات دے مطابق 430 ارب روپے دا ودھارا تھیا۔ انہاں اچ مالی سال 2020.21 دے نظر ثانی شدہ 210 روپے دے تخمینہ جات توں وادھا کر تے 260 ارب روپے دی رقم رکھی ڳئی ہئی جیڑھی جو چووی فیصد دے ودھارے تے اے۔ انہاں آکھیا جو سال 2021-22ء دا مجموعی بجٹ خسارہ 6.3 فیصد رہوݨ دی توقع اے جڈانجو ایں مالی سال اے اے تخمینہ 7.1 رہوݨ دی امید اے۔ پرائمری خسارہ دا ہدف 0.7 فیصد اے جیڑھا جو ایں مالی سال دے نظر ثانی تھیے تخمینہ دے مطابق 1.2 فیصد ریکارڈ کیتا ڳئے۔ انہاں آکھیا جو آندے مالی سال دے بجٹ اچ اہم اخراجاتی ترجیحات اچ عوام دی ویکسی نیشن سانڳے 1.1 ارب ڈالر ویکسین دی درآمد تے خرچیے ویسن۔ جون 2022ء تئیں ݙاہ کروڑ لوکاں کوں ویکسین لاوݨ دا ہدف اے۔ یونیورسل ہیلتھ کوریج کوں ٻیا ودھایا ویسی۔ ایس ایم ای سپورٹ پروگرام سانڳے 12 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ کامیاب پاکستان پروگرام سانڳے 10 ارب روپے رکھیے ڳئن۔ وزیراعظم دی ہدایت تے اینٹی ریپ فنڈ قائم بݨایا وینداپئے جئیں سانڳے ابتدائی طور تے ݙاہ کروڑ روپے دی رقم رکھی ڳئی اے۔ اعلیٰ تعلیم دا بجٹ 66 ارب روپے جڈانجو ترقیاتی بجٹ سانڳے اینکوں 44 ارب روپے ݙتے ویسن۔ بعد اچ ایں اچ 15 ارب روپے دا ودھارا کیتا ویسی۔ برآمدی شعبہ سانڳے سپورٹ فنڈ فراہم کوݨ دا عمل جاری رکھیا ویسی۔ سرکاری اداریاں سانڳے امداد دی مد اچ پی آئی اے سانڳے 20 ارب اتے سٹیل ملز سانڳے 16 ارب روپے بجٹ اچ رکھیے ڳئن۔ خصوصی علاقیاں دی امداد دے تحت آزاد جمون تے کشمیر دے بجٹ کوں 54 ارب توں ودھا کراہیں 60 ارب جڈانجو گلگت بلتستان دے بجٹ کوں 32 ارب توں ودھا کراہیں 47 ارب روپے کرݨ دی تجویز اے۔ سندھ کوں 19 ارب روپے دی خصوصی گرانٹ اتے بلوچستان کوں این ایف سی حصے دے علاوہ ٻیے ݙاہ ارب روپے ݙٰیوݨ دی تجویز اے۔ انہاں آکھیا جو مردم شماری 2022ء سانڳے پنڄ ارب روپے وفاقی حصے دے طور تے تجویز کیتی ڳئی اے۔ بلدیاتی حکومتاں دے انتخابات سانڳے پنڄ ارب روپے اتے کورونا ایمرجنسی فنڈ دی مد اچ سو ارب روپے رکھݨ دی تجویز اے۔ انہاں آکھیا جو موجودہ ٹیکس گزاراں دا تحفظ کریسوں تانجو انہاں دے بقایے ٹیکس تے ٻیا کوئی بوجھ نہ پاتا ونڄے۔ ٹیکس پالیسی دے مختلف اصولاں اچ تنخؤاہ دار طبقے تے کوئی نواں ٹیکس کائنا لاتا ویسی۔ ٹیکس گزاراں کوں ہراساں کرݨ آلیاں دے خلاف سخت کاروائی کیتی ویسی۔ ای آڈٹ سسٹم دے تحت آڈٹ سانڳے ٻاہروں آڈیٹرز دا چݨائو کیتا ویسی۔ جاݨ بجھ کراہیں لُکائی ڳئی معلومات یا ٹیکس چوری مجرمانہ تصور تھیسی جئیں تے جیل ونجݨ دی سزا ݙتی ویسی۔ وزیر خزانہ ݙسائے جو ٹیکس مشینری ٹیکس چوری کرں آلیاں اتے ٹیکس نیٹ اچ نہ آوݨ آلیاں دے خلاف متعحرک کریسوں، ٹریک اینڈ ٹریس نظام پہلے مرحلے اچ چار صنعتاں کیتے شروع کیتا ویسی، جی ایس ٹی نیٹ ودھارے کیتے ریٹیل اتے ہول سیل ٹرانزیکشنز کوں ٹیکس نیٹ اچ رلیسوں، کسٹمر کوں ہر مہینے قرعہ اندازی دے سیلز ٹیکس وصولی تےانعامات ݙیسوں، پاکستان سنگل ونڈوز پراجیکٹ شروع تھیندا پئے، سروسز اچ سیلز ٹیکس اچ ہم آہنگی سانڳے صوبیاں دی صلاح نال عملی اقدامات کریسوں، نواں سادہ ٹیکس ریٹرن فارم اتے نویں ٹیکس کوڈ اتے قوانین آندے پین، سیلز ٹیکس، فیڈرل ایکسائز ڈیوٹی دے تحت گھریلو صنعت دے سالانہ ٹرن اوور ودھاوم دی تجویز اے جیندے اچ 10 ملین روپے تئیں دی سالانہ ٹرن اوور دی صنعت کوں سیلز ٹیکس اچ رجسٹرڈ تھیوݨ دی لوڑھ کائنی، فرنیچر دے کاروبار نال جڑیے ٹیر ون ریٹیلر دکان دے رقبہ اچ ݙوڑا اضافہ، ریفنڈ ادائیگی اچ دیر کیتے معاوضے دے دائرہ کار اچ اضافہ اتے واجب الادا سیلز ٹیکس کوں ایڈوانس ادائیگی توں استثنیٰ ݙیوݨ دی تجویز اے۔ انہاں آکھیے جو پھلاں دے رس تے لڳی فیڈریل ایکسائز ڈیوٹی مکدی پئی اے، قرآن پاک دی اشاعت سانڳے کاغذ تے چھوٹ ودھیندے پئے ہیں۔ انہاں آکھیا جو مقامی طور تے تیار الیکٹرک گاݙیوں کیتے سیلز ٹیکس دی شرح اچ 17 فیصد توں ہک فیصد تئیں کمی، الیکٹرک گاݙیاں اتے سی کے ڈی کٹس دی درآمد تے ویلیو ایڈیشن ٹیکس دی چھوٹ، گاݙیاں تے فیڈرل ایکسائز ڈیوٹی چھوٹ شامل اے۔ آٹو ڈسپوز ایبل سرنج اتے آکسیجن سلنڈر تے سیلز ٹیکس چھوٹ دی تجویز اے۔ سپیشل ٹیکنالوجی زونز، زرعی اجناس دے ذخیرہ گوداماں کوں ٹیکس چھوٹ، ٹیلی کام خدمات تے فیڈرل ایکسائز ڈیوٹی 17 فیصد توں 16 فیصد کمی دی تجویز اے۔ ای کامرس لین دین کوں سیلز ٹیکس اچ رلاوݨ، مخصوص سیکٹر برانڈ دی رجسٹریشن تھیس۔ ٹیلی مواصلات خدمات تے فیڈرل ایکسائز ڈیوٹی لڳسی جیندے تحت 3 منٹ توں ودھ چلݨ آلی موبائل فون کالز، انٹرنیٹ ڈیٹا دے استعمال اتے ایس ایم ایس پیغامات تے فیڈرل ایکسائز ڈیوٹی لگدی پئی اے۔ کھنݙ اچ بے ضابطگیاں مکاوݨ کیتے سیلز ٹیکس ایکٹ دے تھرڈ شیڈول اچ رلایا ویسی جو ٹیکس اصل مارکیٹ قیمت تے لگے۔ ری کلیمڈ لیڈ اتے استعمال شدہ لیڈ بیٹریاں تے سیلز ٹیکس ودہولڈنگ لایا ویسی، ٹیکس حکام دے آڈٹ و انکوائری کیتے ایف بی آر دی بجائے تھرڈ پارٹی توں آڈٹ کرایا ویسی، خودکار ری فنڈ دا مرکزی نظام ٻݨایا ویسی اتے الیکٹرانک سماعت نظام آندا پئے، ودہولڈنگ ٹیکس رجیم اچ 40 فیصد کمی دا اعلان کریندے شوکت ترین آکھیا جو 12 ودہولڈنگ شقاں کوݨ مکاوݨ دی تجویز اے جیندے اچ بنکنگ ٹرانزیکشنز، پاکستان سٹاک ایکسچینج، مارجن فنانسنگ، ایئر ٹریول سروسز، قرض اتے کریڈٹ کارڈ نال بین الاقوامی ٹرانزیکشنز اتے معدنیات دی دریافت شامل اے۔ کیپیٹل گین ٹیکس شرح 15 فیصد توں ڳھٹا تے 12.5 فیصد کرݨ دی تجویز اے۔ این جی اوز کوں غیر مشروط ٹیکس چھوٹ ݙیوݨ، کتاباں، رسالے، زرعی آلات اتے 850 سی سی کاراں دے سی بی یو دی درآمد کوں ودہولڈنگ ٹیکس توں استثنیٰ ݙیندے پئے ہیں، ایس ایم ایز کیتے فکس ٹیکس سکیم دی تجویز اے۔ آئی ٹی سروسز، فری لانسز اتے ٻیاں سروسز دی برآمد کیتے خصوصی ٹیکس دی تجویز اے، سپیشل اکنامک زون انٹرپرائزز کوں ٹیکس 2021ء توں ڳھٹو ڳھٹ ٹیکس چھوٹ دی تجویز اے۔ جدت، ٹیکنالوجی اتے کاروبار دےو دھارے کیتے خصوصی ٹیکس مراعات دے تحت 10 سالہ ٹیکس چھوٹ، کیپٹل گڈز دی درآمد تے ٹیکس چھوٹ، زون انٹرپرائزز اچ سرمایہ کاری نال پرائیویٹ فنڈز توں آمدنی دے منافع تے ٹیکس چھوٹ شامل اے۔ بجٹ اچ لائیو سٹاک پولٹری اتے زراعت دے شعبہ کوں ریلیف کیتے ودھ اقدامات کیتے ڳین۔ مویشی ویکیسن کیتے ٹیکس چھوٹ، پولٹری خوراک ٹیرف اچ چھوٹ، آٹو سیکٹر اچ پہلے توں ٻݨݨ آلیاں ڳاݙیاں اتے نویں ماڈل بݨاوݨ آلیاں کوں ایڈوانس کسٹم ڈیوٹی توں استثنیٰ ݙتا ویندا پئے جیندے نال ” میری گاڑی سکیم ” کامیاب تھیسیاتے چھوٹی ڳاݙیاں دا ملھ وی ڳھٹسی۔ انہاںآ کھیا جو کرونا بارے میڈیکل سامان اتے آلات تے ٻئی 6 مہینے کیتے ٹیکس چھوٹ، 300 توں ودھ زائد ایکٹیو فارما سیوٹیکل اجزاءکوں کسٹم ڈیوٹیز ادائیگی دی چھوٹ دی تجویز اے۔ سیاحتی شعبہ سانڳے موجودہ بجٹ اچ سیاحت نال جڑیاں پیداواری شعبیاں اچ خام مال اچ کسٹمز ڈیوٹی سلیب اتے مراعاتی ریٹس ݙتے ڳین، ریگولیٹری ڈیوٹی تے نظرثانی کیتی ڳئی اے۔ انہاں آکھیا جو موبائل دی صنعت دے ودھارے، سمگلنگ روکݨ دے اقدامات اتے کسٹم سانڳے بارڈر مینجمنٹ تے توجی ݙتی ویندی پئی اے۔ پاکستان سنگل ونڈوز پراجیکٹ نال 74 توں ودھ حکومتی اداریاں اتے پورٹ کمیونٹی کوں ہکے پلیٹ فارم نال جوڑیا ویسی۔ برآمد کنندگان کیتے ایکسپورٹ سہولتی سکیم دا مسودہ ایف بی آر ٻݨائے۔ انہاں آکھیا جو اینڄھا بجٹ ٻݨآئے جو حوصلہ افزا اے، امید اے جو اے مستحکم معاشی کارکردگی دا سنیہا ݙیسی، ساݙا معاشی پروگرام معاشرے دے طبقات دی بھلائی ثابت تھیسی، زراعت، تجارت، صنعت تئیں خدمات دے شعبہ توں سماجی شعبے، مزدوراں، کساناں، خواتین، طلباءو طالبات، بے گھر افراد، سرکاری ملازمین اتے نوجوانواں کیتے بجٹ اچ اقدامات کیتے ڳین۔ اے ترقیاتی بجٹ ملک دی ترقی دا ضامن ہوسی اتے ایکوں اپݨے پیریں تے کھڑا تھیوݨ دے قابل ٻݨیسی جو ملک دے غریب اتے پسماندہ طبقات دا خیال رکھیا ڳئے، نینگراں دی بھلائی کوں اڳونہا رکھیا ڳعے تاں جو او ڄڳ دے چیلنجز نال مقابلہ کر سڳن۔ وزیر خزانہ آکھیا جو اساں وزیراعظم دے فلاحی معاشرہ ٻݨاوݨ دی سوچ سانڳے لڳے ہوئے ہیں جیندی عملی مثال پیغمبر ﷺ پیش کیتا ہا، مدینہ دا فلاحی معاشرہ ہک اینڄھا نظام اے جیہڑھا لوکاں کوں اندھارے توں کݙھ تے سوڄھلے اچ ڳھن آندے۔
