تھولے ڈینھ پہلے معروف سرائیکی دانشور شوکت مغل صاحب اللہ کوں پیارے تھئن ۔انہاں دی عمر 72سال ہئی تے او ملتان شہر توں تعلق رکھیندے ہن ۔انہاں دا خاندان اندرلے ملتان موسی پاک دربار اچ رہندا ہئی ۔ملتان دی مشہور صرافہ مارکیٹ جیڑھی جو بعد اچ سرائیکی مارکیٹ دے ناں توں مشہور تھئی انہاں دے خاندان بنڑائی ہئی ۔انہاں دے ڈو پتر تے ترائے دھیریں ہن جیڑھے ہنڑ ملتان وچ رہندن ۔انہاں ملتان دے مسلم کالج توں پروفیسر ہوندے ریٹائرمنٹ گھدی ہئی تے مسلم کالج اتے لیجنڈ کالج وچ وی پڑھایا ۔
میڈی پہلی ملاقات انہاں نال آپدی پی ایچ ڈی ریسرچ دے دوران تھئی ۔سرائیکی ادب بارے مقالہ لکھدے ہوئیں میکوں انہاں دا کم پڑھنڑ دا موقع ملیا ۔ایں سلسلے اچ میں انہاں نال گال مہاڑ وی کیتی ایندے بعد وی کئی واری میڈی انہاں نال ملتان دے ادبی تے سیاسی تقریباں اچ ملاقات تھیندی رہی ۔2013ءاچ میں آپنڑے والد دے فوت تھیونڑ دے بعد اساں ملتان اچ انہاں دے ورھینڑے دے موقع تے سالانہ تقریب رکھیندے ہیں جتھاں کئی واری مغل صاحب کوں وی سڈیا ویندا ہئی ۔جڈاں وی تحقیق دے سلسلے اچ میکوں جھوک اخبار دے دفتر ونجنڑ دا موقع ملیا تاں انہاں نال ملاقات وی تھی ویندی ہئی ۔اساں کئی واری سیاسی بحث اچ رہندے ہاسے میڈی انہاں نال چھیکڑی گال اوں ویلھے تھئی جڈاں انہاں میکوں آکھیا جو میں تیکوں اصل ریسرچر او ڈینھ منیساں جڈاں تساں میکوں آپنڑی ذاتی لائبیریری ڈکھیسو ۔بدقسمتی نال اے موقع حیاتی کائنی ڈتا ۔آپت وچ سیاسی بحث دے باوجود جیڑھی شے میکوں انہاں نال جڑیندی ہئی او سرائیکی شناخت اتے تحریک دے عمل بارے سوچ و چار اتے سرائیکی شناخت بچاونڑ دیاں کوششاں ۔ہک محقق دے طور تے میں مغل صاحب دی بہوں قدر کریندی آں ۔انہاں دا ساریں توں اہم کم جیڑاھی جو واقعی تعریف دے لائق اے او انگریزی تے تنقید ۔ایں سلسلے اچ انہاں انگریز افسراں دی لکھی ہوئی ڈکشرنیاں کوں ولا چھاپیا ہئی ۔بہوں ساریاں اہم کتاباں انگریزاں سرائیکی زبان تے چھاپیاں ہن ۔جیویں جو جارج گرئیرسن دی کتاب Linguistic
Survey Of India جیں دا ہک حصہ سرائیکی یا لہندا زبان بارے لکھیا گئے ۔ایندا سروے دا اصل مسودہ لندن دی اہم لائبریری برٹش لائبریری اتے سکول آف اورینٹل اینڈ افریقن سٹڈیز وچ اج وی موجود اے ۔ اینویں انگریز افسراں دی وی سرائیکی توں اردو ڈکشنریاں اہم مسودے ہن۔
مغل صاحب دا کمال اے ہے جو انہاں انہاں مسودات کوں اپ ڈیٹ کیتے ۔ انہاں اچ خود تعارفی حصہ لکھیے جیڑھا جو سرائیکی علاقے دے جدید سیاسی،اتے شناخت مسائل تے مبنی ہئی انہاں دا reprint اے وی ظاہر کریندے جو جیڑھے لوک سرائیکی کوں کہیں زبان دا لہجہ اکھیندن انہاں کوں ایں تحقیق بارے علم کائنی تے ڈوجھی گال اے ہے جو مغل صاحب اے واضح کیتے جو جیں زبان کوں لوک جٹکی،ریاستی اتے بہاولپوری اکھیندن او سرائیکی ای ہے۔ایڈورڈ برائن دی ڈکشنری دے شروع اچ او علاقہ جیں کوں برائن دے ملتانی ملک دا نان ڈتے جتھاں اے زبان بولی ویندی اے دا نقشہ وی چھاپیے۔اے نقشہ مغل صاحب دے reprnitsاچ وی موجود اے۔انگریزی سامراج دے خلاف مزاحمت انہاں دے ادبی کماں اچ وی نظر آندے ۔جیویں جو ” ڈینڑ سامراج” اتے ” دین غلامی”۔انہاں دا کم اج یونیورسٹی اچ وی پڑھایا ویندے ۔مغل صاحب اج ایں دنیا اچ کائنی پر انھاں دا علمی ادبی کم تے ہک دانشور دے طور تے شناخت ہمیشہ زندہ رہسی ۔انھاں گھٹ ودھ 60کتاباں لکھیاں انہاں دا کم سرائیکی تاریخ، لسانیات، ادب شناخت اتے تحریک دے حوالے نال ہمیش زندہ رہسی ۔او ادب نظم،تحقیق اتے سفرنامہ لکھ چکئین ۔انہاں دے اہم کماں اچ سرائیکی دیاں خاص آوازاں دی کہانی ،سرائیکی اکھان،دلی ڈھائی کوہ شامل ہن۔
